Czy chorzy sięgają po używki i jaki ma to wpływ na ich zdrowie?

Nastolatkowie z PKU sięgają po używki, tak samo jak ich zdrowi rówieśnicy. PKU nie ma bezpośredniego wpływu na częstotliwość tego typu zachowań. Można jednak powiedzieć, że wszelkie trudności natury emocjonalnej mogą się do tego przyczynić.

Czy osoby chorujące na fenyloketonurię są bardziej narażone na uzależnienia?

Wyniki badań wskazują, że pacjenci z PKU częściej niż ich zdrowi rówieśnicy doświadczają objawów lęku i depresji oraz cierpią z powodu obniżonej samooceny. W związku z tym, w ramach profilaktyki uzależnień, należy monitorować stan emocjonalny nastolatków. Dodatkowo po stronie rodziców leży obowiązek przekazania wiedzy na temat różnych zagrożeń, w tym działania substancji psychoaktywnych. Ważne jednak, aby nie straszyć dziecka, tylko rozmawiać z nim używając argumentów i powołując się konkretne fakty.

Czytaj także: Jak rozmawiać z dzieckiem, żeby miało do Ciebie zaufanie?

Różnica między eksperymentowaniem z używkami a uzależnieniem

Zanim jednak przejdziemy do działania, warto pamiętać o pewnej kategoryzacji.

Czym innym jest bowiem eksperymentowanie, szkodliwe używanie czy uzależnienie. Nie każda młoda osoba, która próbuje substancji psychoaktywnych, jest od nich uzależniona.

Co więcej, sięganie po różnego rodzaju używki jest charakterystyczne dla okresu dojrzewania. Nie oznacza to jednak, że każdy młody człowiek będzie próbować alkoholu, papierosów czy skrętów.  

Eksperymentowanie – związane jest z naturalną w tym okresie potrzebą spróbowania zakazanych produktów dostępnych wyłącznie dla osób dorosłych. Zwykle jest ono incydentalne oraz związane z konkretnymi okolicznościami, takimi jak: imprezy, koncerty, nocowanie u przyjaciół, wyjazdy wakacyjne itp. Najczęściej nie pociąga za sobą negatywnych konsekwencji. 

Używanie szkodliwe – to stan, w którym młody człowiek zaczyna aktywnie poszukiwać możliwości wypicia alkoholu czy wypalenia papierosa. Sięga po różnego rodzaju zakazane substancje regularnie i niezależnie od okoliczności. Używki zaczynają pełnić funkcję polepszacza nastroju czy regulatora napięcia. Powoli stają się nawykiem. W tym stadium mogą pojawić się negatywne konsekwencje psychospołeczne i zdrowotne, np. pogorszenie ocen, nieprawidłowe poziomy PHE.  

Uzależnienie – jest procesem, który rozwija się w różnym tempie i jest zależny od wielu czynników m.in.:

• biologicznych,
• środowiskowych,
• rodzinnych.

Inaczej mówiąc, z jednej strony do powstania uzależnienia konieczne są pewne predyspozycje biologiczne, z drugiej muszą wystąpić sprzyjające temu okoliczności. Badacze rozróżniają:

• uzależnienia związane ze środkami psychoaktywnymi np. leki, alkohol, nikotyna, narkotyki, dopalacze;
• uzależnienia behawioralne np. od hazardu, zakupów, komputera, seksu. 

Jak rozpoznać uzależnienie u dziecka?

Osoba uzależniona regularnie sięga po papierosy, alkohol, narkotyki. Gdy tego nie robi doświadcza objawów abstynencyjnych (związanych z negatywną reakcją organizmu na brak substancji psychoaktywnej). Jeśli obserwujemy u dziecka objawy uzależnienia, nie obawiajmy się szukać pomocy u terapeuty. Nastolatek nie poradzi sobie sam z uzależnieniem. Wymaga to pracy całej rodziny ze specjalistą.